Dlaczego warto czytać dzieciom baśnie i bajki? Na czym polega ich terapeutyczne działanie?
Dzieci często mają swoje ulubione bajki, do których chętnie powracają. Zdarza się, że proszą rodziców o wielokrotne czytanie jakiejś baśni czy jej fragmentu i za każdym razem są równie mocno zaciekawione i zaangażowane. Rodzice często się dziwią, czasami proponują coś innego, a dzieci uparcie proszą o to samo. Dlaczego tak się dzieje? Dlatego, że właśnie ten utwór zawiera coś szczególnie ważnego dla dziecka, coś, co intuicyjnie pragnie ono spożytkować dla swojego rozwoju.
Bajka może na przykład przed-stawiać problem podobny do tego, który dziecko aktualnie przeżywa, jej czytanie pozwala mu lepiej zrozumieć siebie, daje poczucie bycia zrozumianym przez innych oraz pozwala uzewnętrznić i wyrazić swoje odczucia.
Bardzo często baśń czy bajka pokazuje małemu odbiorcy nowe lub inne spojrzenie na rzeczywistość, dzięki temu łatwiej jest mu świat wyjaśnić i zrozumieć, poznać przyczyny oraz skutki wydarzeń i zachowań. Poprzez utwory literackie dzieci poszerzają swoje doświadczenie, bo przecież przeżywają przygody bohaterów w swojej wyobraźni. Baśnie i bajki ułatwiają i przyspieszają proces oswajania się dziecka z rzeczywistością.
Baśnie bardzo często są źródłem wzorów do naśladowania, podsuwają dzieciom sposoby postępowania, radzenia sobie z różnymi zagrożeniami i trudnościami. Poszerzają repertuar zachowań dziecka. Uczą też tego, jak nie należy postępować.
Terapeutyczne oddziaływanie baśni i bajek w dużej mierze wiąże się z ich wpływaniem na stan emocjonalny odbiorcy. Niektóre utwory pełnią funkcję relaksacyjną. Są szczególnie przydatne wtedy, kiedy dzieci przeżywają silne napięcie emocjonalne, niepokój czy lęk. Wpływając na wyobraźnię, budując odpowiednie obrazy wzbudzają w dzieciach pozytywne emocje, pozwalają się im odprężyć i uspokoić. Nieocenione w takim przypadku są bajki i historyjki zawierające motywy humorystyczne.

W baśniach i w niektórych bajkach pojawiają się sytuacje skrajnie trudne, tragiczne, momenty grozy, które bardzo silnie poruszają dzieci. Baśniowe sytuacje są symbolem tego, co dziecko może spotkać w swoim realnym życiu. Dzięki temu, że baśń czy bajkę czyta ktoś bliski, ktoś, kto daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, lęk, który powstaje może być ukojony, przeżyty w bezpiecznych warunkach. Stanowi to dla dziecka bardzo przydatne doświadczenie – dziecko uczy się bowiem tego, że trudne doświadczenia mijają, że można poradzić sobie z przykrymi, silnymi emocjami, że można te emocje okiełznać. Dzięki bajkom i baśniom dzieci mogą również przeżywać żal, złość, agresję, którą odczuwają wobec różnych osób (np. rodziców, rodzeństwa, rówieśników) i zdarzeń, a które to emocje czasami trudno im wyrazić wprost lub z odpowiednio dużą siłą. Świat bajki umożliwia przeżywanie całej gamy uczuć, pozwala uzewnętrzniać emocje. Dzięki temu, że w baśniach dobro zawsze zwycięża nad złem, a bohaterzy znajdują dla siebie pozytywne rozwiązania trudnych okoliczności, pozwalają one przeżyć odbiorcy ulgę oraz wzbudzają w nim nadzieję na przyszłość.

Niezwykle cenną funkcją baśni i bajek jest umożliwienie dzieciom zaspokajania ich potrzeb psychicznych w sposób zastępczy, symboliczny. Dzieci identyfikując się z bohaterami (postaciami ludzkim, zwierzęcymi, magicznymi czy z siłami natury) realizują swoje różne potrzeby: bezpieczeństwa, miłości, przynależności, akceptacji, szacunku. Dziecko identyfikując się np. z Kopciuszkiem może przeżyć uznanie i poważanie ze strony innych, wyrównanie krzywdy i poczucie bliskości. Z kolei osoba identyfikująca się z Sindbadem może np. symboliczne realizować potrzebę odwagi, siły i zaradności.
Czytając dzieciom baśnie i bajki oraz rozmawiając z nimi na ich temat możemy się o naszych pociechach bardzo dużo dowiedzieć, mamy sposobność zbliżyć się do ich „świata”. Niejednokrotnie możemy być zaskoczeni tym, co dziecko dostrzega, co przeżywa i czego mu brakuje w codziennym życiu. Tę wiedzę możemy potem wykorzystać do szerszego i pogłębionego rozumienia naszego dziecka.

Jeśli nie masz innego wyjścia to rozwód – Adwokat Rybnik